Təbriz Musayev: “Bu, dəhlizin əsas açar ölkəsi olan Azərbaycanın geosiyasi çəkisini daha da artıracaq”
Avropa İttifaqı Transxəzər Nəqliyyat Marşrutunu, həmçinin Orta Dəhliz kimi tanınan marşrutu Şimal Marşrutuna etibarlı uzunmüddətli alternativə çevirməyə sadiqdir. Bu barədə Genişlənmə üzrə Komissar Marta Kos Özbəkistanın Daşkənd şəhərində açılan Transxəzər Nəqliyyat Dəhlizi və Nəqliyyat Əlçatanlığı üzrə İnvestor Forumundan əvvəl bildirib.
Avropa Komissarı deyib: “Orta Dəhliz bu marşrut boyunca yerləşən bütün ölkələrə geosiyasi və iqtisadi faydalar təklif edir və Çini, Orta Asiyanı, Cənubi Qafqazı və Qara dənizi Avropa ilə birləşdirən dəmir yolları və liman şəbəkəsindən ibarətdir”.
Onun sözlərinə görə, Orta Dəhliz boyunca yük daşımaları 2022-ci ildən bəri artıq dörd dəfə artıb: “2030-cu ilə qədər investisiyalar onun tutumunu artırmaq və maneələri aradan qaldırmaq üçün diqqətlə hədəflənərsə, üçqat arta bilər. Bu məsələlər Daşkənddəki forumda müzakirələrin mərkəzində olacaq”.
Kosmissar vurğulayıb ki, Aİ-nin öz təcrübəsi tək bir ölkəyə və ya mənbəyə həddindən artıq asılılığın nə qədər həssas olduğunu göstərib. Bu, enerji şantajına, vacib xammal çatışmazlığına və ya rəqəmsal texnologiyalara həddindən artıq etibara səbəb ola bilər ki, bu da nəticədə fəaliyyət azadlığını məhdudlaşdırır: “Nəqliyyat infrastrukturuna, rəqəmsal və enerjiyə əlçatanlığa investisiya qoymaq daha çox imkanlar yaradır və şantaj risqini azaldır”.
Göründüyü kimi, Avropa İttifaqı Orta Dəhlizi Şimal Marşrutunun rəsmən real alternativi elan etdi.
“Aİ-nin Orta Dəhlizə və bununla bağlı yan sahələrə investisiya qoyuluşları artacaq”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən İrəvan Azadlıq Təşkilatının sədri Təbriz Musayev hesab edir ki, Avroittifaqın rəsmən belə mövqe sərgiləməsi önəmli hadisədir: “Əvvəla, Transxəzər Nəqliyyat Dəhlizi Aİ-nin Qlobal Gateway strategiyasının flaqman təşəbbüsüdür və Avropa ilə Mərkəzi Asiyanı birləşdirməyi hədəfləyir. Azərbaycan bu təşəbbüs üçün əsas mərkəzdir. Ona görə ki, Asiya ilə Avropa arasındakı bu marşrutun qovşağında yerləşir və birbaşa Azərbaycandan keçir. Orta Dəhlizin ərsəyə gəlməsində Azərbaycanın müstəsna xidmətləri var. Aİ-nin Orta Dəhlizə belə xüsusi önəm verməsinin bir sıra əhəmiyyəti var. Birincisi, bu o deməkdir ki, Aİ kimi önəmli bir siyasi-iqtisadi qurum olaraq Orta Dəhlizə və onun bir seqmenti olan Transxəzərə siyasi müstəvidə dəstəyini artıracaq. Bu isə dəhlizin əsas açar ölkəsi olan Azərbaycanın geosiyasi çəkisini daha da artıracaq. İkincisi, Aİ-nin Orta Dəhlizə və bununla bağlı yan sahələrə investisiya qoyuluşları artacaq. Artıq Daşkənddə keçirilən tədbirdə bununla bağlı siqnallar verildi. Söhbət yüz milyonlarla avro investisiya və yolların çəkilməsi ilə bağlı veriləcək kreditlərdən gedir. Üçüncüsü, Ukrayna müharibəsi bitsə belə, Aİ-Rusiya münasibətləri müharibədən əvvəlki səviyyədə olmayacaq. Avroittifaq Şimal Marşrutundan əvvəlki kimi istifadə etməyəcək. Çünki Ukraynada gedən müharibə Brüsselin gözünü çox qorxutdu. Bu baxımdan istəməzlər ki, Rusiyadan bir də asılı vəziyyətə düşsünlər. Bütün bunlar isə Azərbaycanın tranzit hab olaraq mövqeyini daha da gücləndirəcək”.
