"Al­ma­ni­ya Av­ro­pa­nın ge­ne­ra­to­ru ro­lu­nu oy­na­yır və on­suz qə­dim qi­tə­ni tə­səv­vür et­mək müm­kün de­yil"

img

El­şən Mus­ta­fa­yev: "Yə­qin ki, Tramp ad­mi­nis­tra­si­ya­sı səh­vi­ni an­la­ya­caq və Al­ma­ni­ya-ABŞ mü­na­si­bət­lə­ri əv­vəl­ki məc­ra­sı­na dö­nə­cək"

"Bö­yük 7-lik" öl­kə­lə­ri­nin sam­mi­tin­dən son­ra Qərb li­der­lə­ri ara­sın­da ya­ra­nan uçu­rum bü­tün açıq­lı­ğı ilə üzə çıx­dı. ABŞ pre­zi­den­ti Do­nald Tram­pın bü­tün stra­te­ji mə­sə­lə­lər­də müt­tə­fiq he­sab olu­nan öl­kə­lər­lə mü­na­si­bət­lər­də da­ha çox ame­ri­kan eqo­iz­mi­ni qa­bart­ma­sı on­la­rı həd­dən ar­tıq mə­yus et­di.

"Bu gün Av­ro­pa­nın ən güc­lü li­de­ri he­sab olu­nan An­ge­la Mer­ke­lin 3 gün­lük NA­TO və "Bö­yük 7-lik" zir­və top­lan­tı­la­rın­dan son­ra ABŞ pre­zi­den­ti­nin, əv­vəl­ki dövr­lər­də ol­du­ğu ki­mi, gü­və­ni­lən part­nyor ol­ma­dı­ğı qə­naə­ti­nə gəl­di­yi­ni söy­lə­mə­si bu­nu gös­tə­rir", - "The New York Ti­mes" qə­ze­ti ya­zır. Mer­kel bun­dan irə­li gə­lə­rək ənə­nə­vi al­yans və bir­lik­lə­rin ar­tıq ön­cə­ki za­man­lar qə­dər sa­bit ol­ma­dı­ğı­nı da bil­di­rib.

"Mer­ke­lin emo­sio­nal bə­ya­nat­la­rı tran­sat­lan­tik mü­na­si­bət­lər­də­ki kar­di­nal də­yi­şik­lik­lə­rin baş­lan­dı­ğı­nı gös­tə­rir", - qə­zet qeyd edir.

"Bu, ABŞ-ın apa­rı­cı, Av­ro­pa­nın isə ida­rə­çi­lik ro­lu oy­na­dı­ğı çağ­la­rın bit­di­yi­ni gös­tə­rir", - ABŞ-ın NA­TO-da­kı keç­miş dai­mi nü­ma­yən­də­si İvo Da­al­der qə­ze­tə ver­di­yi mü­sa­hi­bə­də bil­di­rib.

Tramp bə­zi müt­tə­fiq­lə­rin iq­ti­sa­di uğur­la­rı­na pa­xıl­lı­ğı­nı be­lə giz­lət­mə­yib. O, xa­ri­ci ti­ca­rət­də dəh­şət­li kə­si­rə ma­lik olan ABŞ-dan fərq­li ola­raq, 23 mil­yard­lıq pro­fi­si­tə ma­lik Al­ma­ni­ya­nın özü­nü çox pis apar­dı­ğı­nı söy­lə­yib.

ABŞ pre­zi­den­ti bü­tün bun­la­ra rəğ­mən, öz "tvit­ter" sə­hi­fə­sin­də 9 gün­lük Av­ro­pa və Ya­xın Şərq tur­ne­si­ni ol­duq­ca uğur­lu he­sab edib.

Bü­tün bun­la­rın fo­nun­da, ABŞ-Al­ma­ni­ya mü­na­si­bət­lə­ri­nin gə­lə­cə­yi­ni ne­cə proq­noz­laş­dır­maq olar?

Eks­pert El­şən Mus­ta­fa­ye­vin söz­lə­ri­nə gö­rə, ABŞ və Av­ro­pa ara­sın­da­kı mü­na­si­bət­lər bu vax­ta qə­dər heç vaxt gö­rün­mə­di­yi də­rə­cə­də ge­ri­lə­mə­yib: "Bü­tün bun­la­rın gü­nah­ka­rı ki­mi Do­nald Tram­pı gö­rür­lər. ABŞ pre­zi­den­ti son sə­fə­ri za­ma­nı ənə­nə­vi müt­tə­fi­qi olan Al­ma­ni­ya­ya da qar­şı mən­fi jest­lə­ri­lə yad­da qal­dı. Açı­ğı­nı de­yək ki, Tram­pın bu cür dav­ra­nış­la­rı onun si­ya­sət­də tam ye­tiş­mə­di­yi­ni gös­tə­rir. Çün­ki Al­ma­ni­ya Av­ro­pa­nın ge­ne­ra­to­ru ro­lu­nu oy­na­yır və on­suz qə­dim qi­tə­ni tə­səv­vür et­mək müm­kün de­yil.

Al­ma­ni­ya kans­le­ri An­ge­la Mer­ke­lin də Tram­pa ca­va­bı ye­rin­də və sərt olub. O de­yib ki, ar­tıq Al­ma­ni­ya­nın baş­qa­la­rı­na gü­vən­di­yi vaxt­lar bi­tib və Av­ro­pa özü öz də­yər­lə­ri­nə, gə­lə­cə­yi­nə və təh­lü­kə­siz­li­yi­nə sa­hib çıx­ma­lı­dır. Bu, əs­lin­də, bü­tün Av­ro­pa ai­lə­si­nə bir me­saj idi ki, in­di Av­ro­pa özü öz si­ya­si və iq­ti­sa­di təh­lü­kə­siz­li­yi­nə və gə­lə­cə­yi­nə mə­su­liy­yət da­şı­yır və özü də ca­vab­deh­dir. Yə­qin ki, Tramp ad­mi­nis­tra­si­ya­sı səh­vi­ni an­la­ya­caq və Al­ma­ni­ya-ABŞ mü­na­si­bət­lə­ri əv­vəl­ki məc­ra­sı­na dö­nə­cək".