Əli Orucov: "Mən hesab edirəm ki, R.Mehdiyevlə sıx əlaqələrdə olan, lakin indi əsl simasını gizlətməyə çalışan hakimiyyət daxilindəki qüvvə və şəxslər də məsuliyyətdən kənarda qalmamalıdır".
Ramiz Mehdiyevin şəxsi nüfuzu, hakimiyyət fiquru kimi mövqeyi və ölkənin ən radikal partiyası ilə bir ittifaq quraraq hakimiyyət çevrilişinə hazırlaşması regionumuzda hansı qüvvələrin maraqlarına uyğundur?
Bu çevriliş cəhdi baş tutacağı təqdirdə regionda hansı dövlətlərin hansı maraqları reallaşa bilərdi?
Ramiz Mehdiyevin adı, hakimiyyət fiquru kimi rolu və ölkənin radikal müxalifət partiyası ilə bir ittifaq quraraq çevriliş planlaşdırması həm daxili, həm də xarici geosiyasi maraqlara toxunur. Əgər belə bir çevriliş baş versəydi, bu, əsasən Rusiyanın və pro-Rusiya dairələrinin maraqlarına uyğun olardı. Mənbələr göstərir ki, Mehdiyev planını həyata keçirmək üçün Rusiyanın dəstəyinə ümid etmişdi. Moskva üçün bu, regiondakı nüfuzunu qorumaq və Bakıdakı köhnə elit kadrları yenidən hakimiyyətə gətirmək imkanı yarada bilərdi.
Daxili müstəvidə belə bir ssenari köhnə sovet dövrü elitası və Rusiyayönümlü klanlar üçün də faydalı olardı. Onlar dövlət idarəçiliyində mövqelərini bərpa edə bilər, köhnə korrupsiya və klientelizm strukturlarını yenidən gücləndirə bilərdilər. Radikal müxalifət qrupları isə bu ittifaq vasitəsilə müəyyən siyasi güc əldə edə bilərdilər.
Digər tərəfdən, Qərb dövlətləri üçün bu, risqli olardı. Əgər yeni rejim Moskvayönümlü olsaydı, Qərblə istənilən yaxınlaşma perspektivləri azalardı və regional sabitlik üçün problemlər yarana bilərdi. Türkiyə və İran kimi regional dövlətlərin də maraqları pozula bilərdi. Çünki çevriliş nəticəsində xarici siyasət kursu dəyişə və ölkələrarası balans pozula bilərdi.
Regionda qazanan tərəflər əsasən Rusiya və onun yaxın dairələri, köhnə elita və radikal müxalifət daxilindəki bəzi qruplar olardı. İtkilər isə daxili stabilliyin pozulması, hüquqi legitimliyin zəifləməsi, Qərblə münasibətlərin gərginləşməsi və daxili klan mübarizələrinin dərinləşməsi olardı.
Qısaca desək, belə bir çevriliş cəhdinin əsas faydalananları Rusiya mərkəzli qüvvələr və köhnə sovet nostaljisi daşıyan daxili klanlar olardı. Çevriliş həm daxili güc balansını dəyişdirmək istəyən qrupların, həm də xarici güclərin maraqları ilə bağlı idi, lakin onun reallaşması sabitlik və qanunçuluq baxımından ciddi risqlər daşıyırdı.
Politoloq Əli Orucov bakı-xeber.com-a məsələ ilə bağlı açıqlamasında bildirib ki, Prezident Administrasiyasının sabiq rəhbəri Ramiz Mehdiyevin ətrafı ilə Azərbaycanda dövlət çevrilişi edə və hakimiyyəti zorla ələ keçirə biləcəyini mümkünsüz hesab edir: "Çünki dövlət çox güclənib və hakimiyyətin dayaqları möhkəmdir. Azərbaycan Afrikanın banan ölkəsi deyil ki, hansısa qruplar istədikləri vaxt dövlət çevrilişi etsinlər. R.Mehdiyevin, heç şübhəsiz ki, belə bir cinayət əməlini və bu istiqamətdə göstərdiyi fəaliyyətin qarşısı xüsusi xidmət və təhlükəsizlik orqanlarının çevikliyi, sayıqlığı ilə alınıb. Müvafiq qanunauyğun tədbirlər görülüb və görülməkdədir. Ancaq xarici ölkələrin dəstəyi ilə Azərbaycanda müəyyən gərginliklərin və sabitliyin pozulması arzuolunmaz nəticələr doğurardı. Aydındır ki, Rusiya son dövrlər Azərbaycana qarşı təzyiqlərini artırmaqla Bakının beynəlxalq nüfuzunun yüksəlməsindən narahatdır. Kreml çalışır ki, özünün ənənəvi təsir dairəsi hesab etdiyi keçmiş sovet respublikaları ondan asılı olsun, müstəqil siyasət yürütməsin, kölə kimi qalsın. R. Mehdiyev də məhz Kremlin bu istəklərini gerçəkləşdirmək üçün görəvləndirilmişdi. Təbii ki, ona Kreml tərəfindən verilən tapşırığı yerinə yetirmək üçün marginal maraqlarını hər şeydən üstün tutan bəzi müxalif qüvvələri və təşkilatları da həmin prosesə cəlb etmişdi. Həmin anti-Azərbaycan qüvvələri koordinasiyalı və əməkdaşlıq şəraitində işbirliyində idilər. Artıq onların da ifşası prosesi başlayıb. Əgər nəzəri olaraq keçmiş administrasiya rəhbərinin məkrli və xəyanətkar planları baş tutsaydı, o zaman təkcə Azərbaycan deyil, ümumilikdə Cənubi Qafqaz regionu bundan mənfi təsirlənərdi. İlk növbədə Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh və normallaşma prosesi pozular, kommunikasiyaların açılması, regionun inkişafı və inteqrasiyası kimi məsələlərin üzərindən xətt çəkilərdi və Rusiyanın imperialist və müstəmləkə siyasətinə yaşıl işıq yandırılardı. Mən hesab edirəm ki, R. Mehdiyevlə sıx əlaqələrdə olan, lakin indi əsl simasını gizlətməyə çalışan hakimiyyət daxilindəki qüvvə və şəxslər də məsuliyyətdən kənarda qalmamalıdır. Onlar hələ də daxili təhlükə olaraq qalırlar".
